मूल्यको आधारमा नेपालमा सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने आयातित उत्पादन हो पेट्रोलियम पदार्थ।
गत आर्थिक वर्षमा नेपालको कुल आयात १५ खर्ब ९२ अर्ब रूपैयाँको भएको छ। यसमध्ये डिजेल, पेट्रोल र ग्यासको मात्रै आयात दुई खर्ब ७७ अर्ब रूपैयाँको छ। अर्थात् हाम्रो जम्मा आयातमा यी तीन वस्तुको मात्रै करिब १८ प्रतिशत योगदान छ।
यी तीन वस्तुलाई मुख्यतः औद्योगिक कच्चा पदार्थको रूपमा गणना हुन्छ। भन्सार ढुवानीदेखि उद्योगहरूमा बढी प्रयोग गरिन्छ। विगत १० वर्षसँग गणना गर्ने हो भने यी वस्तुको आयात औसत रूपमा १५ प्रतिशतले बढेको छ। तर, पछिल्लो दुई आर्थिक वर्षमा लगातार यस्तो इन्धनको खपत घटेको छ।
दुई वर्षअघि अर्थात् आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा एक खर्ब ७८ अर्ब रूपैयाँ बराबरको डिजेल आयात भएको थियो। एक वर्षअघि अर्थात् आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा एक खर्ब ५३ अर्ब रूपैयाँ बराबरको मात्रै आयात भयो। पछिल्लो आर्थिक वर्षमा भने जम्मा एक खर्ब ४३ अर्ब रूपैयाँ बराबरको मात्रै आयात भएको छ।
दुई वर्षमा डिजेलको लागि खर्चिने विदेशी मुद्रा करिब ३५ अर्ब रूपैयाँले घटेको छ।
यसैगरी पेट्रोलको लागि खर्चिने मुद्रा ३२ अर्ब रूपैयाँले र ग्यासको लागि खर्चिने मुद्रा १० अर्ब रूपैयाँले घटेको छ।
आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा परिमाणात्मक रूपमा यस्तो वस्तु धेरै घटेको थियो। आर्थिक वर्षमा २०८०/८१ मूल्य पनि घटेको कारण परिमाणात्मक रूपमा सामान्य वृद्धि देखिए पनि मूल्यको हिसाबले कम छ।
