काठमाडौं । केही समययता अर्थतन्त्रमा देखिएको समस्याले बैंकहरुलाई नराम्रोसँग असर गरेको छ । २०८० चैत मसान्तसम्म वाणिज्य बैंकहरुको १८ अर्ब ८ करोड ७६ लाख ५ हजार रुपैयाँ ब्याज उठाउन बाँकी रहेको छ । बैंकहरुले चालु आवको ९ महिनाको अवधिमा उक्त रकम उठाउन सकेका छैनन् ।
अर्थतन्त्रमा देखिएको समस्याका कारण बैंकको ऋण असुली हुन नसकेको हो । समयमा नै कर्जा उठाउन नसक्दा बैंकहरुको खराब कर्जा बढ्दै गएको छ । उठाउन बाँकी ब्याज पनि उठाउन सकेका छैनन् । यसले बैंकहरुको कर्जा असुली थप चुनौतिपूर्ण बन्दै गएको देखाउँछ ।
चालु आर्थिक वर्षको ९ महिनामा सञ्चालनमा रहेका वाणिज्य बैंकहरुको नाफा १३.४७ प्रतिशतले घटेको छ । बैंकहरुको खराब कर्जा बढ्दै गएको छ भने अधिकांश बैंकको वितरणयोग्य नाफा ऋणात्मक नै बन्दै गएको छ ।
बैंकहरुले कोरोना महामारीको समयमा अन्धाधुन्ध गरेको लगानी अहिले उठाउन नसक्दा बैंकहरुलाई ब्याज उठाउन समस्या परिरहेको छ । उठाउन बाँकी रहेको ब्याज आम्दानीमा बैंकहरुले कर तिरिसकेका हुन्छन् ।
चैत मसान्तसम्म बैंकहरुको १८ अर्ब ८ करोड ७६ लाख ५ हजार रुपैयाँ ब्याज उठाउन बाँकी रहेको छ । यो भनेको गत आवको चैत मसान्तको तुलनामा ११.१ प्रतिशतले बढी हो । गत आवको चैत मसान्तमा १६ अर्ब २७ करोड ११ लाख ८६ हजार रुपैयाँ उठाउन बाँकी रहेको थियो ।
२० वटा बैंकमध्ये २ वटा बैंकले उठाउनु पर्नेभन्दा बढी ब्याज उठाएका छन् । प्रभु बैंक र स्टयान्डर्ड चार्टर्ड बैंक ब्याज उठाउन निकै आक्रामक बनेको देखिएको छ ।
स्टयान्डर्ड चार्टर्ड बैंकले उठाउनु पर्नेभन्दा २३ करोड ८३ लाख ७ हजार रुपैयाँ बढी ब्याज उठाएको छ । यस्तै प्रभु बैंकले ९४ करोड ७० लाख १३ हजार रुपैयाँ बढी उठाएको छ । सबैभन्दा बढी उठाउन बाँकी ब्याज नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंकको रहेको छ । बैंकको उठाउँन बाँकी ब्याज ४८६.८८ प्रतिशतले बढेको छ।
गत चैत मसान्तमा उक्त बैंकको उठाउन बाँकी रहेको ब्याज ४१ करोड ७९ लाख ५२ हजार रुपैयाँ रहेको थियो । अहिले यो रकम ४८६.८८ प्रतिशतले बढेर २ अर्ब ४५ करोड ३८ लाख ७८ हजार रुपैयाँ रहेको छ ।
उठाउन बाँकी ब्याज २ अर्ब भन्दा बढी हुनेमा हिमालयन बैंक पनि रहेको छ । बैंकले उठाउन बाँकी २ अर्ब १६ करोड ४७ लाख ९८ हजार रुपैयाँ रहेको छ । यो रकम गत आवको सोही अवधिको तुलनामा ६४.४६ प्रतिशतले बढेको छ । यस्तो रकम गत आवको सोही अवधिमा १ अर्ब ३१ करोड ६२ लाख ५६ हजार रुपैयाँ रहेको थियो ।
ब्याज उठाउन धेरै बाँकी हुने बैंकमा ग्लोबल आइएमई पनि रहेको छ । बैंकको उठाउन बाँकी ब्याज १.११ प्रतिशतले बढेर १ अर्ब ८४ करोड ४० लाख १४ हजार रुपैयाँ पुगेको छ ।
यस्तै राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको उठाउन बाँकी ब्याज १ अर्ब २४ करोड ४२ लाख ९७ हजार रुपैयाँ रहेको छ । गत आवको सोही अवधिमा ४ करोड ३४ लाख ४९ हजार रुपैयाँ उठाउन बाँकी रहेको थियो ।
एनएमबि बैंकको उठाउन बाँकी रकम ६.०७ प्रतिशतले बढेर १ अर्ब १ करोड ४३ लाख ४९ हजार रुपैयाँ, लक्ष्मी सनराइज बैंकको २०२.६२ प्रतिशतले बढेर १ अर्ब ६१ करोड ८७ लाख ४० हजार, कुमारी बैंकको २६.३४ प्रतिशतले बढेर १ अर्ब ५२ करोड६ लाख ३४ हजार रुपैयाँ रहेको छ ।
नबिल, प्राइम, नेपाल बैंक, एनआईसी एशिया बैंक, एभरेष्ट बैंक, कृषि विकास बैंक, सानिमा बैंक, सिद्धार्थ बैंक, नेपाल एसबिआई बैंक, माछापुच्छ्रे बैंक र सिटिजन्स बैंकले उठाउन बाँकी ब्याजमा अग्रसरता देखाएका छन् ।
पछिल्लो तीन महिनाको तथ्यांक हेर्ने हो भने बैंकहरुले उठाउनु पर्ने ब्याज उठाउन केही मेहनत गरेको जस्तो देखिने पूर्वबैंकर भुवन दहाल बताउँछन् ।
पुस मसान्तमा बैंकहरुको १६ अर्ब ७ करोड रुपैयाँ ब्याज उठाउन बाँकी रहेको थियो । अहिले तीन महिनापछि करिब २ अर्ब हाराहारी बढेर १८ अर्ब ८ करोड ७६ लाख ५ हजार रुपैयाँ पुग्नुलाई बैंकहरु कर्जा उठाउन सकृय भएको रुपमा हेर्न मिल्ने दहाल बताउँछन् । ‘बैंकहरुले खराब कर्जा उठाउन सकृय हुने हो भने आगामी दिनमा यो रकम घट्दै जान्छ,’ उनले भने,‘बैंकहरुमा खराब कर्जा बढेको भए पनि उठाउनु पर्ने ब्याजमा ध्यान दिएको देखियो ।’
